In het algemeen staat voor het publiek in het ‘Westen’, in Centraal- en Oost-Europa, de term ‘As’ voor de ‘As tussen Berlijn en Rome’ van de jaren veertig; de alliantie van nazi-Duitsland met nazi-Italië, en vervolgens het keizerlijke Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dienovereenkomstig, en tussen anderen, wordt ‘As-troepen’ vaak gebruikt door historici om nazi-Duitse, nazi-Italiaanse en geallieerde (bijvoorbeeld: Spaanse, Roemeense en nazi-Kroatische) troepen samen te vatten die betrokken waren bij de invasie van de USSR, 1941-1945.
Het blijft grotendeels onbekend dat deze term de laatste jaren, op een enigszins aangepaste manier, opnieuw opduikt in het Midden-Oosten.
Het ‘hoe’ is een beetje ingewikkeld om uit te leggen.
Als reactie op de volksopstand tegen dictator Bashar al-Assad van Syrië heeft ‘Iran’ eind 2011 een militaire interventie in dat land ingezet. Ik zet ‘Iran’ onder apostrofs omdat het niet echt ‘Iran’ was – maar ‘het volk en zijn regering’ – die dat deed. Eigenlijk was het de ‘Islamic Revolutionary Guards Corps’, IRGC, ‘van Iran’, die dat deed.
De IRGC werd officieel opgericht in 1981, als een overkoepelende organisatie die zich aansluit bij verschillende milities die zijn opgericht om de ‘Islamitische Revolutie’ van Iran – dwz het nieuwe, door de geestelijken gedomineerde regime in Teheran – te beschermen tegen al zijn vijanden: die uit het buitenland (zie VS , Israël), maar ook thuis (zie: alle mogelijke politieke partijen en volksbewegingen in het land die zich hebben verzet of, voor zover niet vernietigd door de IRGC, zich nog steeds verzetten tegen het regime in Teheran).
Nu wordt de IRGC in het Westen algemeen als ‘Iraans’ beschouwd. Vanuit het oogpunt van de ideologen en topcommandanten van de IRGC is het echter ‘transnationaal’. In wezen (en dus ‘vrij grof’) is haar ideologie gebaseerd op de Khomeynistische versie van de Twaalf Shi’ism-sekte van de islam. Als zodanig wordt verondersteld dat het alle sjiieten ‘verenigt’, onder de controle van de ‘opperste leider (van de islamitische revolutie)’ – de Groot-ayatollah (officieel, hoewel alleen in naam) die de leiding heeft in de heilige stad Qom , en dus in Teheran.
In werkelijkheid heeft de IRGC tegenwoordig haar eigen militaire commando, haar eigen ideologen enz., en – zelfs volgens de wetten die geldig zijn in de Islamitische Republiek Iran – handelt het naar eigen zeggen ‘in de naam van God/Allah’, en is dus vrij om te doen waar het van houdt. Het is niet verwonderlijk dat de IRGC de facto de controle heeft over het politieke leven van Iran, en de controle heeft over zijn strijdkrachten en het grootste deel van zijn economie: het controleert niet alleen het Ministerie van Defensie van Iran, maar heeft ook zijn eigen jaarlijkse begroting en is bovendien zichzelf sponsoren met winst uit segmenten van de Iraanse economie die het controleert (bijvoorbeeld: telecommunicatie, banken en verzekeringen, bouwbedrijven, onroerend goed enz.). Bovendien oefent het, behalve directe controle uit over de regering in Teheran, directe controle uit over de regering in Bagdad en de veiligheidssituatie in het grootste deel van Irak; indirecte controle over de regering in Damascus (via Maher al-Assad, de broer van Bashar), in Syrië; indirecte controle over de regering in Beiroet en de veiligheidssituatie in heel Zuid-Libanon; en steunt de Houthi-beweging die Sana’a en het grootste deel van Noord-Jemen onder controle heeft.
In het Westen hebben commentatoren en experts de neiging om de IRGC te ‘scheiden’ van organisaties die zij controleert en ondersteunt, zoals ‘Hezbollah van Libanon’. Voor de IRGC is er geen verschil: Hezbollah van Libanon, (Kata’ib) Hezbollah van Irak, Volksverzet/Hezbollah van Syrië, Houthis….
Ze maken allemaal deel uit van de door de IRGC gecontroleerde ‘As van Islamitisch Verzet’.
Dienovereenkomstig zijn Iraanse officieren van de IRGC al sinds de jaren tachtig ‘ingebed’ in Hezbollah van Libanon: ze zijn niet alleen ‘ingetrokken’, maar hebben zich samen met hun families in Libanon gevestigd. Op soortgelijke wijze, en als ‘betaling’ voor de steun van de IRGC, heeft Bashar al-Assad de IRGC het exclusieve recht verleend om naar Syrië te verhuizen en volledige districten van Aleppo, Homs, Latakia en Damascus te controleren; om zijn strijders – of het nu Syriërs zijn of die het uit het buitenland heeft meegebracht (bijvoorbeeld: uit Afghanistan, uit Pakistan, enz.) – voor ‘leden van de Syrische strijdkrachten’ te verklaren. Het verleende hen inderdaad het Syrische staatsburgerschap.
Om het bijzonder interessant te maken: terwijl velen in het Westen, in Latijns-Amerika enz. ervan overtuigd blijven dat Bashar al-Assad zoiets is als ‘de enige werkende oplossing voor Syrië’, omdat hij ‘progressief’ en ‘een atheïst’ (ha- ha!): in werkelijkheid heeft Bashar de IRGC het exclusieve recht verleend om talrijke religieuze leercentra te openen – in Damascus, Latakia, Jableh – die allemaal gericht zijn op het bekeren van soennieten en alawi’s tot de ‘juiste’, twaalf sjiitische islam door middel van preken en toelagen.
Inderdaad, de topideologen van de IRGC zijn eerlijk genoeg om het openbaar te maken: ze beschouwen Syrië als een provincie van Iran en volgen een langetermijnstrategie in die en andere landen die ze intussen controleren. Bijvoorbeeld, tijdens de opening van een sjiitische moskee in Latakia, vijf jaar geleden, kondigde een van hen publiekelijk aan:
‘We hebben je niet nodig. We hebben uw kinderen en kleinkinderen nodig.’
Ten slotte, in een zeer effectieve propagandacampagne, presenteert de IRGC zichzelf ook graag als ‘beschermer van christenen van Hama’ (in Syrië), of ‘beschermer van soennieten van Dayr az-Zawr’ (in Syrië) … en dat is ah- zo overtuigend voor zoveel christenen in het Westen, dat ze nu ook allemaal van Bashar houden…
Met andere woorden: tegenwoordig is het zo dat ‘Hezbollah stuurt troepen naar Rusland en Oekraïne’ ‘heel veel verschillende dingen’ kan – en doet – betekenen. Het zou ‘Hezbollah uit Libanon’ kunnen betekenen; het zou kunnen betekenen ‘Iraakse sjiieten uit het oosten van Bagdad’, of ‘Syrische sjiieten uit Aleppo’, of ‘Syrische soennieten uit Hama of Homs’, of zelfs ‘Syrische soennieten uit Dayr az-Zawr’.
Er is maar één ding dat ze allemaal gemeen hebben: ze worden gecontroleerd door de IRGC – en dus, althans indirect, door het door de IRGC gecontroleerde Teheran.
Zo is dit met ‘Axis’ ontstaan.
Waarom is dit ‘belangrijk’ in relatie tot Rusland en Oekraïne….?
Kort na de start van de Russische militaire interventie in Syrië, in de zomer van 2015, hebben de Russische militaire commandanten enkele belangrijke conclusies getrokken:
– A) er waren geen ‘Syrische strijdkrachten’: deze werden grotendeels vervangen door een groot aantal ongelijksoortige milities, waarvan sommige onder particuliere controle stonden, maar de meeste onder controle van de IRGC.
– B) IRGC-gecontroleerde milities voerden hun eigen oorlog, de meeste zonder enig overleg met Bashar al-Assad: ze stonden inderdaad vaak op gespannen voet met Assadisten, zo erg zelfs dat Assad verschillende van zijn generaals moest ontslaan, en verklaarde de commandant van de IRGC in Syrië tot ’tweede belangrijkste persoon in het land’ (na hemzelf natuurlijk).
De Russen vonden echter ook de door de IRGC gecontroleerde milities voor ‘meest effectieve strijd’ van alle beschikbare troepen in Syrië. Dit werd hen op 24 november 2015 mooi gedemonstreerd. Zoals bekend is op die dag een Sukhoi Su-24 jachtbommenwerper van de VKS neergeschoten door Turkse F-16’s na een schending van het Turkse luchtruim.
De bemanning werd uitgeworpen: de piloot werd doodgeschoten door Turkse leden van de door Qatar gesteunde Jabhat an-Nusra, maar de bommenwerper/navigator overleefde: hij daalde onder een parachute diep achter de Syrische opstandige frontlinies. De Russen lanceerden een ‘combat search and rescue’-operatie, waarbij een aantal Mil Mi-24 en Mi-8 helikopters betrokken waren, waarvan de laatste Russische mariniers droegen. Deze liep echter in een hinderlaag: alle helikopters werden geraakt door grondvuur en Mi-24’s moesten zich terugtrekken. De Mi-8 moest een noodlanding maken en werd uiteindelijk vernietigd door Syrische opstandelingen.
Wat deden de Russen als volgende? Niks. In plaats daarvan was het Hezbollah die een reddingsoperatie voor de Russische vlieger lanceerde en hem veilig van achter de vijandelijke linies terughaalde. ‘Bewijs’? Wat dacht je van een foto – zie bijlage – waarop de geredde bommenrichter/navigator (de heer in het licht in het algemeen, met handig op zijn oor) te zien is, lopend voor de ‘special forces/commando’-partij van de Hezbollah die hem heeft gered (de ‘ kleine zwarte mannen’ op de achtergrond) – vrijgegeven door niemand minder dan het Syrische Ministerie van Defensie)….?
Dit is de reden waarom de IRGC vervolgens Poetins toestemming kreeg om 24 T-90 MBT’s te kopen voor zijn milities in Syrië, wat we op zoveel video’s van die oorlog in 2016 hebben gezien – let op: voor zijn formaties in Syrië, niet voor de Syrische Arabisch leger – terwijl, om het bijzonder ironisch te maken, tegelijkertijd dezelfde IRGC een poging van het (reguliere) Iraanse leger om een bestelling voor 300 van dergelijke tanks te plaatsen, heeft geblokkeerd.
Zeker, de afgelopen zes jaar waren de zaken tussen de IRGC/Hebzollah en Rusland niet altijd even vriendelijk. Terwijl de IRGC bijvoorbeeld altijd op zoek was naar een soort ‘speciale, strategische alliantie’ met Moskou, was Poetin er nooit op gebrand er een aan te gaan. Dus heeft de IRGC dit uiteindelijk met de PR China tot stand gebracht. Verder is er geen einde aan de geruchten dat de IRGC begin 2017 probeerde Bashar al-Assad omver te werpen en hem te vervangen door zijn eigen favoriet, Maher. Maar uiteindelijk bleken de Russische generaals die Bashar ‘adviseren’ invloedrijk genoeg te zijn om de IRGC om – althans op papier – al haar eenheden in Syrië te onderwerpen aan het algemene commando van het Ministerie van Defensie in Damascus. Dit is de reden waarom Bashar toen officieel alle Syriërs, alle Iraniërs, alle Afghaanse Hazara’s, alle Libanezen enz. – iedereen die voor de IRGC in Syrië vecht of dient, heeft uitgeroepen tot leden van de Syrische strijdkrachten, en hun het Syrische staatsburgerschap heeft verleend, vanaf 2017
….en nu lijkt het erop dat ‘oom Poetin’ heeft besloten dat het tijd is voor de IRGC/Hezbollah om ‘alle gunsten terug te geven’.
Syrië is tegenwoordig alleen op papier een ‘soevereine staat’. Eigenlijk controleert Bashar een deel van Damascus, delen van Homs en de kust. De Russen controleren Hmeymim AB tussen Latakia en Jableh, en enkele andere bases in de driehoek Hemymim-Masyaf-Banias. MAAR de rest van het land ten zuiden van de Eufraat wordt gecontroleerd door de para-staat van de IRGC. De IRGC is zo machtig in Syrië dat de Israëli’s de afgelopen maanden – na jaren van bombardementen op de IRGC in Syrië – Poetin probeerden te overtuigen om in plaats daarvan ‘iets daartegen te doen’. Helemaal zonder resultaat.
Nu Bashar al-Assad al sinds november 2011 failliet is; alleen overleven dankzij financiering door Teheran, en dus niet in staat meer dan ongeveer 30.000 van zijn eigen troepen te betalen’… nou, het is niet verwonderlijk dat, ondanks Shoygu’s ‘aanbod’ voor 16.000 van Assads strijders aan Poetin, van ongeveer een week geleden …. Het duurde niet langer dan een paar dagen voordat de eerste berichten over de IRGC/Hezbollah die haar eigen strijders stuurt naar boven kwamen. Hoeveel volgen er…. Geen idee. We gaan zien. Maar twijfel niet: de IRGC zal bijzonder dankbaar zijn voor deze kans, en zou geen probleem moeten hebben om tientallen duizenden ‘As’-strijders naar Rusland en Oekraïne te ‘pompen’.
….en enkelen van hen weten ook hoe ze in T-90’s moeten rijden…
